Nieuwe doften MK 63

Werk onder de tent

 Onder het zeil van de botter wordt op dit moment hard gewerkt aan het   vervangen van de doften. In het achterschip van een botter zitten de doften. Volgens het woordenboek is een doft een dwarsscheepse zitplank, vlak onder het helmhout. De term komt ook voor bij roeiboten. Maar bij een botter is het meer dan een zitbank.

Achterschip met doft

Aan de liggende doft is ook de overloopsbalk bevestigd. Daar wordt de  overloop van het grootzeil aan bevestigd, dus moet zo’n “zitplank” aan het schip vast zitten en sterk genoeg zijn om de enorme krachten van het grootzeil te weerstaan. De doften in de MK 63 zijn meer dan 50 jaar oud! Ze hebben de tand des tijds goed doorstaan, maar zijn daar wel door aangetast. Dus tijd om ze te vervangen. Die klus staat dit winterseizoen op de planning en is door schipper Peter Dorleijn voortvarend ter hand genomen. De doften en overloopsbalk bestaan uit een stel van planken: de onderste staande doft, de liggende doft met overloopsbalk en de bovenste staande doft. Deze laatste kon blijven staan en hoefde niet te worden vervangen. Het begon in november met het uitzoeken van hout. Peter en ik togen naar houthandel “Inlands Hout Van Leersum” in Burgum. (Toevallig het dorp waar ik ben getogen. Ik heb er van m’n 5de tot m’n 21ste gewoond.) Bij de houthandel hadden ze al wat hout opzij gelegd.

Hout uitzoeken

Het kreeg na een kritische blik van Peter de goedkeuring, behalve het hout voor een knietje op de liggende doft wat ook vervangen moet worden. Daar moet wat anders voor worden uitgezocht. Een knietje moet worden gemaakt van hout waarvan de houtnerf in een bepaalde kromming loopt. Dus niet elk stuk boomstam is daar geschikt voor. Maar Jaap van Leersum en Peter vonden uiteindelijk een geschikte stam waar het knietje uit gezaagd zou kunnen worden. Houthandel Van Leersum beschikt over een grote computergestuurde lintzaag en wilde die wel even demonstreren door het uitgezochte hout voor ons direct op maat te zagen. Dat is op bijgaand filmpje te zien.

Binnen twee weken zal het hout in Hoorn worden afgeleverd.
Ondertussen hebben Peter en Aernout de oude doften al uit het achterschip gesloopt. Om de verschillende nieuwe onderdelen alvast ruwweg in de vorm te zagen, zodat het in het achterschip past, is het nodig eerst een mal te maken van de juiste pasvorm van de doften. Het echte maatwerk begint als het hout exact pas gemaakt moet worden. Wanneer de doft ruwweg geplaatst wordt op de juiste plek, wordt steeds een afdruk van het oude behandelde hout op het nieuwe hout achtergelaten. 

Pas maken

Aan de hand van die afdrukken kun je goed zien waar nog hout vanaf geschaafd moet worden. Een monnikenwerk, vooral ook omdat het zware blokken hout zijn, die Peter voornamelijk in z’n eentje heeft gehanteerd. Om dat in je eentje te kunnen doen heeft Peter ook weer een hulpstellage gemaakt waarop de liggende doft verschoven kan worden.

Op de foto’s is te zien in welke houdingen hij zich allemaal heeft moeten wringen om het voor elkaar te krijgen. Het hout van het knietje was van warrig eikenhout, keihard en dus moeilijk te bewerken, maar het resultaat mag er wezen. Op de foto’s in het album zijn de verschillende stappen vastgelegd van deze restauratie die eens in de 50 jaar (?) moet plaatsvinden. 

Voorlopig resultaat

Hier gaan de laatste bouten erin om de liggende doft te verbinden met de staande. De horizontale bouten waarmee de overloopbalk aan de liggende doft wordt vastgemaakt zitten al op hun plaats.

Nu nog een dorpeltje in het achterluik en een stuk ijzerbeslag op de binnenrand van de overloopbalk om het hout te beschermen tegen het geweld van de schootring bij het zeilen. (zie foto’s)


Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Translate »